Thượng tướng Phan Trung Kiên sinh năm 1946, tại huyện Củ Chi, tỉnh Gia Định, nay là thành phố Hồ Chí Minh. Ông mồ côi cha mẹ từ rất sớm. Lúc mới 12 tuổi ông đã tham gia du kích, rồi tham gia biệt động[2]

• 1965-1969, chiến đấu ở chiến trường Sài Gòn- Gia Định, trưởng thành từ chiến sỹ đến Đội trưởng đội biệt động vùng 3 (Gò Môn), đội phó đội biệt động 67A.
• 1969-1973, huyện đội phó Tây Môn, chính trị viên vùng 2, huyện đội phó Hóc Môn.
• 1974, học tại trường Quân chính Miền.
• Tháng 4-1975, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 2, Tham mưu phó rồi Tham mưu trưởng Trung đoàn 4 (Gia Định) QK7.
• Tháng 9-1980, Học viên Học viện QS cao cấp
• Tháng 8-1982, Sư đoàn phó Tham mưu trưởng, tháng 8-1986 Sư đoàn trưởng Sư đoàn 317, QK7.
• Tháng 12-1988, Tham mưu phó QK7
• Tháng 6-1990, Chỉ huy phó BCH quân sự Thành phố HCM
• Chỉ huy trưởng BCH quân sự Thành phố HCM (6-1995), quân hàm Thiếu tướng.
• Tháng 12-1997, Tư lệnh Quân khu 7, Quân hàm Trung tướng.
• Tháng 10-2002, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
• Năm 2004, ông được phong quân hàm Thượng tướng.
• Ông được Nhà nước Việt Nam tặng thưởng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 1978 vì những thành tích trong kháng chiến chống Mỹ và làm nhiệm bảo vệ biên giới Tây nam tổ quốc.

* Ông được bầu là Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa: VIII, khoá IX và khóa X[3].